کابل (کوبهانیوز) – افغان‌ها پنجا سال قبل از امروز با پدیده پناهجویی آشنا شدند، اما بیست و چهار سال قبل فرصت آن فراهم شد تا تعداد زیادی از این پناهجویان دوباره به وطن شان بر گردند، اما سقوط دوباره کابل در اگست سال ۲۰۲۱ میلادی به دست طالبان، بار دیگر زمینه ساز مهاجرت گسترده افغان‌ها به بیرون از کشور شان شد.
این بار افغان‌ها برای رسیدن به جای امن و برای فرار از مشکلات اقتصادی در کشور شان رو به مهاجرت آوردند.
بر اساس گزارش کمیساری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان (UNHCR)، در حال حاضر بیش از هفت میلیون پناهنده افغان در سراسر جهان ثبت شده است که جمعیت قابل توجهی در پاکستان، ایران و کشورهای مختلف اروپایی به سر می برند و علاوه بر این، میلیون ها بیجا شده داخلی در داخل خود افغانستان وجود دارد.
پاکستان و ایران میزبان بیشترین تعداد مهاجران افغان هستند. هر دو کشور در تامین منابع کافی و حمایت از این مهاجرین با چالش‌های زیادی روبرو بوده اند.
در پاکستان، تعداد محدودی از مهاجران افغان با داشتن اسناد موقت اقامت و شماری هم بدون داشتن داشتن اسناد با دسترسی محدود به آموزش، مراقبت‌های صحی و فرصت‌های شغلی زندگی می کنند و در انتظار طی مراحل درخواست‌های پناهنده گی شان به کشور سوم استند.
در ایران، بسیاری از مهاجران افغان در کارهای با دستمزد کمتر و تحت شرایط نامطمئن کار می‌کنند.
کشورهای اروپایی نیز شاهد هجوم مهاجران افغان، به ویژه پس از بازگشت دوباره طالبان به قدرت بوده اند.
کشورهای عضو اتحادیه اروپا در مورد چگونگی رسیدگی به این بحران اختلاف نظر دارتد، به طوری که برخی از کشورها از پناهجویان استقبال می‌کنند و برخی دیگر شرایط مرزی سخت گیرانه تری را اجرا می کنند.
آلمان به طور قابل توجهی فعال بوده و برنامه های پناهنده گی و ادغام را به هزاران مهاجر افغان ارائه کرده است. با این حال، بسیاری هنوز با موانع قابل توجهی برای ادغام مواجه هستند، از جمله مشکلات در بخش یاد گیری زبان و چالش های قانونی.
داستان‌های مهاجران افغان نشان دهنده مقاومت و هم سختی‌های شدیدی است که آنان متحمل می‌شوند.
فاطمه ۳۶ ساله که در گذشته در کابل معلم بود، اکنون در کمپ پناهندگان در یونان به سر می برد. او می گوید: “من چاره ای جز ترک افغانستان نداشتم. ماندن در افغانستان دیگر گزینه ای برای من و خانواده ام نبود. چون طالبان وظیفه ام را از من گرفت و شوهرم که سرباز پولیس نظام قبلی بود، با تهدید مرگ از سوی طالبان روبرو بود.”
مدافعان حقوق بشر خواستار پاسخ هماهنگ تر و بشردوستانه جهانی به بحران مهاجران و پناهجویان افغان هستند.
فیلیپو گراندی، کمیسار عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، اخیراً بر افزایش همبستگی بین‌المللی و تقسیم مسئولیت‌ها برای رسیده گی به پناهجویان و مهاجران تاکید کرده، او گفت: “مردم افغانستان را نمی توان در این بحران تنها گذاشت. نیاز است که جامعه بین‌المللی با اقدامات مشخص برای ارائه حفاظت و حمایت از آنان اقدام کند.”
آینده برای بسیاری از پناهجویان افغان نامشخص است. زیرا آنان با سرنوشت نا مشخصی روبرو اند، از جمله چالش هایی مانند عدم اطمینان قانونی، دسترسی محدود به خدمات اولیه و تبعیض روبرو هستند.
در حالی که نزدیک به سه سال از سقوط دوباره کابل به دست طالبان می گذرد، نیاز فوری به تعهد پایدار بین المللی برای حمایت از پناهجویان افغان و تضمین حقوق آنها وجود دارد.
زیرا در کنار روبرو بودن آنان با خطر اخراج از کشورهای همسایه، کشورهای اروپایی، به ویژه آلمان در این اواخر تهدید کرده که قرار است با برخی از کشورهای همسایه افغانستان در رابطه به اخراج پناهجویان افغان از این کشور به توافقی دست یابد.