کابل (کوبهانیوز) – افغانستان، قزاقستان و ترکمنستان در اصول روی یک قرارداد ترانزیتی به توافق رسیده اند که بر بنیاد آن میلیون‌ها تُن نفت روسیه از طریق افغانستان به جنوب آسیا صادر خواهد شد.
همایون عزیزی، سرپرست وزارت تجارت حکومت طالبان به خبرگزاری رویترز گفته که این توافق در ماه‌های اخیر زیر کار بود و در سفر هفته گذشته معاون صدراعظم قزاقستان و هیات وزارت ترانسپورت ترکمنستان نهایی گردید.
به گفته آقای عزیزی، این قرارداد سه جانبه تا دو ماه دیگر میان سه کشور امضاء خواهد شد و بر بنیاد آن یک مرکز ترانزیت منطقوی انرژی (Regional Energy Trade Hub) در ولایت هرات ساخته خواهد شد.
در مرحله نخست، یک میلیون تُن نفت روسیه از راه قزاقستان و ترکمنستان به هرات منتقل و از این طریق به پاکستان صادر خواهد شد: “در شش ماه روی یک قرارداد سه جانبه کار کردیم و در روزهای اخیر افغانستان، قزاقستان و ترکمنستان کنفرانس سه جانبه برگزار کرد. در عمومی تمامی تلاش‌ها با اخلاص پیشرفت. هدف اصلی این توافقات صادر کردن مواد نفتی روسیه است و البته قزاقستان هم می‌خواهد یک تعداد از اقلام صادراتی خود را از راه تورغندی و سپین بولدک به بازارهای جنوب آسیا برساند.”
زمینه سازی برای صادرات نفت روسیه از سوی حکومت طالبان به جنوب آسیا در حال است که قزاقستان از چند سال به اینسو به دلیل تسهیل صادرات روسیه مورد فشارهای ایالات متحده قرار دارد و واشنگتن به شرکت‌های قزاقی هُشدار داده که در صورت ادامه این کار تحریم خواهند شد.
در حال حاضر، هند در جنوب آسیا بزرگترین صادر کننده نفت روسیه است و تنها در ماه اپریل امسال ۴،۸۶ میلیون بیرل تیل از روسیه وارد کرده است.
در توافق تازه میان کابل، عشق آباد و الماتی اما روشن نشده که هند نیز از مرکز ترانزیتی هرات برای واردات نفت روسیه استفاده خواهد کرد، یا خیر.
هرچند حکومت طالبان تنها از صادرات نفت روسیه از طریق دو بندر تجارتی افغانستان خبر داده، اما حکومت قزاقستان در یک اعلامیه تازه از علاقمندی چین نیز به استفاده از راه ترانزیتی افغانستان خبر داده است.
در اعلامیه دفتر صدراعظم قزاقستان آمده که چین، قزاقستان و ترکمنستان تلاش دارند که با یک قرارداد جداگانه با افغانستان، از مسیر ترانزیتی این کشور برای صادراتشان استفاده کنند.
در بخشی از این اعلامیه آمده: “طرف‌های این توافق تعرفه‌های مناسبی را به منظور زمینه سازی به انتقال سریع کانتینرهای اموال تجارتی با واسطه از ترانزیت زمینی (لاری‌ها) و خط آهن از شهر ارومچی چین و با استفاده قزاقستان و ترکمنستان به افغانستان وضع خواهند کرد. بر بنیاد محاسبه نخستین، انتقال کالاهای تجارتی چین از طریق افغانستان به غرب آسیا (شرق میانه) در مقایسه به سایر راه‌ها ۱۰ تا ۱۲ روز کوتاه تر می‌شود.”
سرپرست وزارت تجارت طالبان به رویترز گفته که تلاش آنان این است تا برای آغاز تجارت و ترانزیت با چین مسیر دهلیز واخان هرچه زود تر فعال شود، اما با توجه به اعلامیه دفتر صدراعظم قزاقستان، چین علاقه چندانی به دهلیز واخان ندارد. زیرا پیش از این نیز رسانه‌های چینی از نگرانی بیجینگ در رابطه به تهدیدات امنیتی در مسیر این دهلیز خبر داده بودند.