کابل (کوبها نیوز) – د افغانستان په دولتي ادارو او یو شمېر بهرنیو موسسو کې د ښځو پر کار د محدودیتونو په ډېریدو سره اوس یو شمېر دغه مېرمنې له کوره د کار په لټه کې دي.
د وسایلو انلاین پلورل یو له دې سوداګریزو فرصتونو څخه دی چې میرمنې یې د مالي عاید ترلاسه کولو او د خپلو کورنیو ملاتړ لپاره کوي.
د سوداګرۍ وزارت پخوانۍ کارکوونکې، مدینې مهر چې د ښځو د وړو سوداګریو د ودې په څانګه کې یې کار کاوه، شپږ میاشتې وړاندې له خپلې پخوانۍ تجربې څخه په استفادې انلاین پلور ته مخه کړه.
مدینې کوبها نیوز ته وویل چې هغه او میړه یې خپل ټول عاید د انلاین خرڅلاو څخه یوازې د خپلې کورنۍ د مصرف لپاره ترلاسه کوي: “په تیرو وختونو کې، ډیری خلکو انلاین پیرودلو ته لیوالتیا نه درلوده، مګر په وروستیو کلونو کې خلک د پیرودلو له دي طریقي سره آشنا شول او انلاین پلورنځي هم هڅه کوی چې پیرودونکو ته په ښه کیفیت وسایل وړاندې کړي، ځکه چې دا د دوی سوداګرۍ ده او دوی غواړی چې پیرودونکي ومومي، مګر اوس دوه ستونزې شته: لومړی د خلکو اقتصاد خراب شوي او دوهم دا چې د توکو واردول ستونزمن شوي دي.”
اغلې مهر د خپلې فیسبوک پاڼې په کارولو سره د ښځو جامې او ګرځنده تیلیفونونه پلوري او خاوند یې د پیرودونکو د فرمایشونو په رسولو کې ورسره همکاري کوي.
اصفه مهريار چې دوه کاله يې د کاردان پوهنتون د کمپيوټر ساينس په څانګه کې زده کړې کړې او د طالبانو د واکمنۍ پر مهال پوهنتون ته له تګه راګرځول شوې، اوس يې په انلاين ډول د کور سينګار او د ښځو د ګاڼو پلورل پيل کړي دي.
اصفي کوبها نیوز ته وویل، له خپل کاروباره راضي ده، خو له افغانستانه بهر د پیسو د لېږلو محدودیت هغه د پېرودونکو د فرمایشی توکو د واردولو په برخه کې له ستونزو سره مخ کړي: “زموږ ډېری پېرېدونکي ښځې دي او د کور د ښکلا توکي په واقعیت سره لږ پلورل کېږي. زموږ د زیوراتو خرڅلاو ښه دی، دا ښه ده چې په بازار کې د ډالرو ترلاسه کول اسانه دی، خو دا چې حکومت بهر ته د ډالرو د لېږلو اجازه نه ورکوي، نو له هغو بهرنیو هیوادونو څخه چې موږ تجهیزات اخلو، زموږ تجهیزات په خپل وخت نه را رسیږي. “
په دې وروستیو کې د طالبانو د حکومت د مخابراتو وزیر په افغانستان کې د فیسبوک ټولنیزې شبکې د محدودولو او بندولو د پلان خبر ورکړ.
فیروز چې د انلاین خرڅلاو د بازار موندنې په برخه کې له اوو شرکتونو سره همکاري کوي، کوبها نیوز ته وویل چې په افغانستان کې د انلاین خرڅلاو یوازینۍ وسیله فیسبوک ټولنیزه شبکه ده: “په افغانستان کې د سواد کچه ټیټه ده او خلک له ټکنالوژې سره ډیر اشنا نه دي. زموږ پلور یوازې د فیسبوک پاڼې له لارې دي، ځکه چې موږ سوداګري کوو، د فیسبوک شرکت اکثراً زموږ اعلانونه تر پیرودونکو نه رسوي، اوس که فیسبوک بند شي، فکر وکړئ چې زموږ سوداګرۍ به هم سقوط وکړي.”
د افغانستان بانک د حکم پر بنسټ، یو کس کولای شي پنځه زره ډالر د هوايي ډګرونو له لارې او پنځه سوه ډالر د سرحدونو له لارې بهر ته انتقال کړي، خو عام خلک شکایت کوي چې دا اجازه یوازې سوداګرو ته ورکول کېږي او عامو خلکو ته بهر ته د ډالرو د لیږد اجازه نه ورکول کیږي.
انلاین پلورونکي وايي، هغه بهرنۍ کمپنۍ چې افغانستان ته مالونه استوي، د حوالې له لارې د پيسو لېږد نه مني، ځکه چې دا غير قانوني دي او طالبان اجازه نه ورکوي چې ډالر د بانک له لارې ولېږدول شي.
کوچني سوداګر په ځانګړې توګه انلاين پلورونکي وايي، چې د طالبانو حکومت ځينو سوداګرو ته رسمي جوازونه ورکړي دي او هغه کسان چې جواز نه لري، بهر ته ډالر نه شي لېږدولاى.