کابل (کوبهانیوز) – د کابل ښار د احمدشاه بابا مېنې د سیمې اوسېدونکې، زرمینه په ۱۴۰۱ کال کې له یوې خصوصي لېسې څخه فارغه شوه او نه میاشتې په اونۍ کې څلور ورځې کانکور ازموینې ته د چمتوالی لپاره په قلعه فتح الله کې یوه خصوصي کورس ته تلله.
د زرمینې د کانکور ازموینې د چمتووالي د کورس له پای ته رسېدو دوه میاشتې وړاندې د طالبانو حکومت د کانکور په ازموینه کې د نجونو پر ګډون بندیز اعلان کړ.
زرمینې چې غوښتل د حقوقو پوهنځی په لوستلو سره مدافع وکیله شي، وايي: “په کانکور کې د نجونو د ګډون په مخنیوی او پوهنتون ته د تګ له منع کېدو سره، زه له خپل تر ټولو اساسي حقه، چې زده کړي دی، بې برخې شوم او اوس د خپل دی حق لپاره ان د غږ اوچتولو اجازه نلرم.”
د طالبانو تر ادارې لاندې د ۱۴۰۳ کال د جوزا د میاشتې دویمه اونۍ د کانکور د عمومي ازموینې د پیل نیټه اعلان کړه.
د امتحانونو ملي ادارې رییس، عبدالباقي حقاني په کابل کې خبريالانو ته وويل، چې سږ کال به د کانکور ازموينه په پنځو پړاوونو کې واخيستل شي.
په دی پنځو پړاونو کې به له يو ميليون څلور سوه زرو څخه زيات نوماندانو څه د کانکو ازموینه واخیستل شي، خو نجونو ته به د ګډون اجازه نه ورکول کېږي.
د طالبانو تر ادارې لاندې د ازموینو د ملي ادارې رییس له ښوونځي څخه د فارغو شوو نجونو د برخلیک په اړه د یوې پوښتنې په ځواب کې چې تر اوسه د لوړو زده کړو موسسو ته د نجونو د بیرته ستنېدو کړنلاره نهايي شوې نه ده او دوی پرې کار کوي.
د طالبانو حکومت لوړ پوړو چارواکو تیره اونی د افغانانو له یوې ډلې سره په کابل کې ولیدل چې ځانونه یې په اروپا کې د مېشتو افغانانو د استازو په توګه معرفي کول او کابل ته یی د خپل سفر هدف د نجونو د زده کړو په اړه خبري ښودلی وی.
طالب چارواکو دغو افغانانو ته وویل چې دوی د نجونو د تعلیم مخالف نه دي او د دوی په وینا هڅه کوي چې د دوی په خبره د یوه “مناسب چاپیریال” په برابرولو سره نجونو ته د زده کړې زمینه برابره کړي.
اوس چې له شپږم ټولګي څخه پورته د نجونو په مخ د ښوونځیو له تړل کیدو زر ورځي تیریږي او یو کال کېږي چې پوهنتون ته د نجونو پر تګ بندیز لګول شوي، د طالبانو حکومت لا هم د دوی په خبره د “مناسب تعلیمي چاپیریال”پر برابرولو نه دی بریالی شوی.
د کابل د الفتح لېسې ښوونکې شبنم بایاني وايي، د هغو نجونو د راتلونکي په اړه اندېښمنه ده، چې دی درې کاله ورته تدریس کړي او اوس په ناهیلی حالت کې ژوند کوي: “هره میاشت کله چې معاش اخلم، زه شرمیږم او له ځانه پوښتنه کوم چې دا پیسې د کوم خدمت په بدل ترلاسه کوم. هره اونۍ له خپلو دوو یا دریو زده کوونکو سره په ټیلیفون خبرې کوم، هغوی ژاړي او د خپلو هغو ستونزو کیسه راته کوی چې دوی د مکتب په تړل کیدو سره ورسره مخ دي.”
که څه هم طالبان د نجونو د تعلیم په اړه پریکړه د افغانستان داخلي مسله ګڼي، خو تر اوسه د دوی حکومتي چارواکي په افغانستان کې دننه له ښځو، مدني فعالانو، د ښځو د حقونو له فعالانو او سیاسي فعالانو سره په دې اړه خبرو ته نه دي حاضر شوي.